Utku Kutu
Veteriner Hekim
Kanatlı hayvan diyetlerinde ekzojen yem enzimlerinin kullanımı, anti-nutrisyonel faktörlerin olumsuz etkilerinin üstesinden gelmek ve diyet bileşenlerinin sindirimini ve hayvan performansını iyileştirmek için bir norm haline gelmektedir.
1950’lerde ve 1960’larda bildirilen arpa bazlı diyetlere enzim preparatlarının eklenmesinin değerini gösteren araştırmalar yemde enzim kullanımının öncülüğünü temsil etmektedir.
Fitaz kullanımı çalışmaları ise bitki yemi bileşenlerinden fosfor mevcudiyetinin iyileştirilmesi için 1970’lerde başlamıştır.
Nişasta olmayan polisakkarit (NSP) enzimlerinin ve fitazların ticari miktarlarda kullanılabilir hale gelmesi 10 ila 20 yıl daha sürmüştür. Enzimler ürün grubu olarak, 1993′ de hayvan beslemede kullanılmak üzere Avrupa yönetmeliğine dahil edildi(70/524/EEC).
Son yıllarda, yem bileşenlerindeki hedef substratların kimyası daha iyi anlaşılmış ve tek tek substratlar için spesifik enzimlerin üretiminde detaylı çalışmak mümkün hale gelmiştir.
Enzimler kanatlı hayvanların özellikle bitkisel kökenli yemlerden daha fazla yararlanmalarını sağlamak ve hayvan sağlığını korumak amacıyla etki ettikleri substrata göre ve de etki mekanizmalarına göre ayrı ayrı sınıflandırılmaktadır.
Etki ettikleri substrata göre;
- NSPase
- Protease
- Phytase
Etki mekanizmalarına göre;
- Enerji salınımı yapan enzimler
- Enerji koruyucu enzimler
Yem katkı maddelerindeki substratlar temel olarak 3 gruba ayrılabilir
- Kanatlıların kendi sindirim sistemlerinde uygun enzimler ürettikleri substratlar (Nişasta, proteinler, lipitler)
- Enzimlerin kanatlılar tarafından üretilmediği ve sindirilmediği substratlar (Selüloz)
- Enzimlerin kanatlılar tarafından üretilmediği ve sindirilmemesine ek olarak, antinutritif etkilere sahip olan substratlar (β-glukanlar, β-mannanlar, pentozanlar, fitat)
Kanatlı hayvan beslemesinde enzim seçimi, üretilen endojen enzimler yeterli olduğu halde, nişasta, protein, lipid ve benzeri substratların yüzde 10 ile 20 oranında sindirilmeden atılıyor olması nedeniyle barsak sağlığı yönetimi açısından önem taşımaktadır.
Yem Katkı Ürünleri ile ilgili daha fazla teknik bilgi ve veri için bize ulaşın
